Mimo, że jesteś w chcianej i planowanej ciąży, to paraliżuje Cię strach przed naturalnym porodem? Nie jesteś sama, na tokofobię cierpi od 6 do 10% przyszłych mam. Co może być czynnikiem zapalnym dla pojawienia się fobii i jakie masz prawa jako pacjentka, aby poradzić sobie z lękiem? O tym w niniejszym artykule.
Czym jest tokofobia?
Toko z języka greckiego oznacza poród, fobia to lęk, strach. Tokofobia jest zatem lękiem przed porodem fizjologicznym, czyli tzw. porodem siłami natury.
Tokofobia, inaczej nazywana parturifobią w 2000 roku została uznana przez lekarzy psychiatrów za jednostkę chorobową. Jest to fobia specyficzna, czyli lęk wywołany przez konkretny czynnik bądź sytuację. Ze względu na swój charakter dzieli się na:
- tokofobię pierwotną – zazwyczaj ma charakter nerwicowy, może pojawić się nawet w wieku nastoletnim, u kobiet i dziewczynek, które jeszcze nie rodziły i nie mają osobistych doświadczeń związanych z procedurami porodu,
- tokofobię wtórną – pojawia się u kobiet, które przeżyły poród i mają z nim związane traumatyczne wspomnienia. Mogą one dotyczyć zarówno objawów fizjologicznych – na przykład bólu podczas porodu, jak i czynników psychologicznych – np. złego traktowania przez personel szpitala.
Tokofobia – jakie są objawy?
Warto zaznaczyć, że o rozpoznaniu tokofobii decyduje lekarz psychiatra, dlatego jeśli ciężarna lub kobieta, która dopiero planuje zajście w ciążę odczuwa silny lęk przed porodem – powinna udać się na konsultację psychiatryczną. Objawy tego zaburzenia to m.in.:
- koszmary senne,
- problemy ze snem i wybudzanie w nocy,
- niepokój oraz drażliwość,
- problemy z koncentracją uwagi,
- natrętne myśli,
- zaburzenia łaknienia,
- psychosomatyczne bóle brzucha i głowy.
Ekstremalny, paniczny strach przed porodem to silna reakcja organizmu, która może wpływać na jego całościowe funkcjonowanie. U kobiet cierpiących na tokofobię obserwuje się aktywację osi stresu HPA, czyli podwzgórze–przysadka–nadnercza. Nadmierna aktywacja tej osi może prowadzić do depresji psychogennej.
Stan wysokiego pobudzenia organizmu może również powodować objawy wegetatywne, w tym tachykardię, nazywaną również częstoskurczem, czyli zaburzenie rytmu pracy serca.
Tokofobia jako wskazanie do cięcia cesarskiego
W przypadku wystąpienia silnego lęku przed porodem, lekarz psychiatra wystawia zaświadczenie o rozpoznaniu tokofobii. Warto podkreślić, że jest ono podstawą do ubiegania się o cesarskie cięcie. Paniczny strach mógłby bowiem narażać ciężarną na niebezpieczeństwo podczas porodu, na przykład związane z niezamierzonym brakiem współpracy z personelem medycznym w trakcie akcji porodowej.
Decyzję o wykonaniu cięcia cesarskiego podejmuje ginekolog-położnik, na podstawie zaświadczenia od psychiatry. W przypadku odmowy, warto domagać się jej na piśmie, które może być podstawą ewentualnych roszczeń ciężarnej.
Potrzebujesz porady z zakresu prawa medycznego?
Interesują Cię inne zagadnienia dotyczące autonomii pacjentki w gabinecie ginekologicznym? Sprawdź bloga adwokat Luizy Słychan (kancelaria adwokacka ZS Adwokaci z Bolesławca), specjalistki od prawa medycznego, a w szczególności praw pacjentek i kobiet w ciąży.