Ile powinien wynosić cholesterol? Poznaj normy i zadbaj o swoje zdrowie!
Cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jeżeli okaże się, że stężenie „złego” cholesterolu (frakcji LDL) we krwi będzie zbyt wysokie, istnieje duże ryzyko, że z czasem pojawią się u Ciebie choroby układu sercowo-naczyniowego. Dlatego tak ważne są regularne badania profilaktyczne i wykonywanie lipidogramu. Sprawdź, ile powinien wynosić cholesterol całkowity i jego poszczególne frakcje, aby mieć swoje zdrowie pod kontrolą!
Około 60-80% cholesterolu powstaje głównie w wątrobie, a pozostałą część dostarcza dieta. Cholesterol jest związkiem nierozpuszczalnym w wodzie, dlatego też nie znajduje się we krwi w postaci wolnej, ale jako składnik lipoprotein (czyli połączenie białka i tłuszczów). Dwie główne lipoproteiny to LDL (lipoproteiny o małej gęstości) i HDL (lipoproteiny o dużej gęstości).
Ile powinien wynosić cholesterol całkowity?
Według danych podwyższony cholesterol (hipercholesterolemia) to problem, który dotyczy wielu Polaków. Badania mówią o ponad 60% dorosłych osób¹ z nieprawidłowym wynikiem lipidogramu. Niestety ci, u których z tego powodu zaczynają rozwijać się choroby układu sercowo-naczyniowego, bardzo często nie zdają sobie z tego sprawy, dopóki przy okazji innych badań nie oznaczą także lipidogramu. To szybkie, proste i praktycznie bezbolesne badanie, które polega na pobraniu próbki krwi z żyły w zgięciu łokciowym. Wynik w wielu placówkach medycznych jest gotowy do odbioru tego samego dnia.
Lipidogram obejmuje określenie stężenia cholesterolu całkowitego (TC), frakcji lipoprotein o niskiej gęstości (LDL-C), lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL-C) i trójglicerydów (TG). Przy rozszerzonym badaniu wykonywane są też pomiary cholesterolu nie-HDL (nie-HDL-C), apolipoproteiny B (apoB) i lipoproteiny (a) [Lp(a)]. Normy zostały ustalone przez Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC). W artykule przedstawiamy normy stosowane w ramach prewencji pierwotnej, czyli u osób, które jeszcze nie mają chorób serca. Jeśli jesteś po przebytym zawale lub udarze, obowiązują Cię bardziej restrykcyjne normy.
W przypadku cholesterolu całkowitego Twój wynik powinien być niższy niż 190 mg/dl. Pamiętaj jednak, że sam poziom cholesterolu całkowitego nie daje pełnego obrazu ryzyka wystąpienia np. choroby wieńcowej czy zawału serca. Zaleca się jednoczesne badanie poziomu cholesterolu frakcji HDL i LDL, ponieważ odpowiednie proporcje między nimi są ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego. Szczególnie istotne jest stężenie cholesterolu frakcji LDL, gdyż jest ono podstawowym parametrem określającym ryzyko sercowo-naczyniowe i na jego podstawie ustala się cele leczenia hipercholesterolemii. Natomiast cholesterol frakcji HDL hamuje rozwój miażdżycy głównie poprzez udział w zwrotnym transporcie cholesterolu (czyli z tkanek do wątroby).
Ile powinien wynosić cholesterol LDL i HDL?
Wynik cholesterolu HDL u kobiet powinien być wyższy niż 45 mg/dl, a u mężczyzn wyższy niż 40 mg/dl. Natomiast bezpieczny poziom cholesterolu LDL nie powinien przekraczać 115 mg/dl dla obu płci. W przypadku trójglicerydów wyniki u obu płci powinny być niższe niż 150 mg/dl.
Warto mieć na uwadze to, aby wyniki lipidogramu zawsze były konsultowane z lekarzem, który uwzględni indywidualne czynniki ryzyka wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego. Bardzo ważny jest bowiem fakt, że na interpretację uzyskanych wartości może wpływać wiele czynników – np. wiek, choroby współistniejące czy przyjmowane przez Ciebie leki. Dlatego też lekarz może ustalić, iż w Twojej sytuacji inne wartości docelowe cholesterolu będą odpowiednie.
Benecol – produkty, które pomogą Ci obniżyć cholesterol
Masz niskie stężenie HDL lub podwyższone LDL? Taki wynik powinien skłonić Cię do natychmiastowej zmiany dotychczasowej diety i stylu życia. Warto też do swojego codziennego jadłospisu włączyć żywność funkcjonalną – np. produkty Benecol ze stanolami roślinnymi, które wpływają na redukcję cholesterolu. Możesz wybrać np. napoje jogurtowe albo margarynę na cholesterol dostępną w kilku smakach.
Stanole roślinne zmniejszają wchłanianie cholesterolu z przewodu pokarmowego i zwiększają jego wydalanie. Dzięki nim w krótkim czasie obniżysz stężenie cholesterolu całkowitego i cholesterolu frakcji LDL w surowicy krwi*.
działanie stanoli roślinnych zostało potwierdzone naukowo. Badania pokazały, że wystarczy codziennie spożywać zaledwie od 1,5 g do 2,4 g tego składnika, aby obniżyć cholesterol LDL o koło 7-10% w ciągu 2-3 tygodni².
* Udowodniono, że estry stanoli roślinnych obniżają stężenie cholesterolu. Wysokie stężenie cholesterolu jest czynnikiem ryzyka rozwoju choroby wieńcowej serca.
Referencje:
¹ Kozłowska-Wojciechowska M., Cybulska B., Narkiewicz K. et al. Stanole roślinne – niedoceniany element diety w profilaktyce i terapii chorób układu krążenia na tle miażdżycy. Online: https://core.ac.uk/download/pdf/268452868.pdf. Dostęp: 23.06.2023.
² European Food Safety Authority. Blood cholesterol reduction health claims on phytosterols can now be judged against EFSA new scientific advice. Online: https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can. Dostęp: 23.06.2023.